De algemene informatie kunt u ook hier downloaden.
De naam Mongolië heeft altijd exotische visioenen opgeroepen – kamelen die door de Gobi woestijn dwalen en wilde paarden die over de steppen galopperen. Zelfs vandaag de dag lijkt Mongolië het einde van de wereld – als je buiten de grote steden bent, weet je niet alleen dat je in een vreemd land bent, maar lijkt het ook alsof je in een andere eeuw bent gestapt. Mongolië`s bestaan als een onafhankelijke staat is wonderbaarlijk. Voor het eerst sinds eeuwen zijn de Mongolen, eens heersers van de uitgestrekte Europees-Aziatische steppe, niet langer onderdanen van of het Russische of het Chinese rijk. Slechts een eeuw geleden waren er nog maar zo weinig Mongolen, dat het leek of hun aloude en nomadische beschaving helemaal zou verdwijnen.
In de naoorlogse jaren heeft de Sovjet Unie Mongolië proberen te veranderen van een nomadische samenleving in een geïndustrialiseerd en verstedelijkt land met zijn eigen astronauten en natuurkundigen en een moderne gezondheidszorg en onderwijssysteem. In de jaren tachtig, wisten zelfs de nomadische kameelherders in de Gobi woestijn dat ze op hun oude dag een pensioen van de staat zouden krijgen. Dit alles stopte plotseling toen de Sovjet Unie in het begin van de jaren negentig uit elkaar viel. Het voortbestaan van de nomadische bevolking in het land is nog steeds sterk afhankelijk van dieren: kamelen, runderen (waaronder yaks), paarden, schapen en geiten (en in het uiterste noorden ook rendieren). Een goede kennis van dieren en de omgeving is een belangrijk kenmerk van het Mongoolse leven.
Hoewel het reizen in het land moeilijk kan zijn en de faciliteiten gering zijn, wacht de avontuurlijke reiziger een warm welkom bij elke traditionele ger (tent). De term yurt is de Russische vertaling van ger. De Mongolen raken geïrriteerd als je het woord yurt gebruikt.
De hoofdstad Ulaan Baataar is vol verrassingen en biedt betere plaatsen om te verblijven en te eten dan het platteland. Je vindt in Ulaan Baataar fascinerende kloosters en vele musea. Het is ook de beste plaats om een optreden van traditionele muziek en dans te zien, iets dat je niet mag missen.
Mongolië, het `Land van de Blauwe Lucht’ is een groot land met bergen, prachtige meren, uitgestrekte woestijnen, golvende graslanden, dichtbegroeide bossen en unieke wilde dieren. Het blijft één van de laatste onbedorven reisbestemmingen van Azië.
Landschap en ligging
Mongolië is een kolossaal land in het midden van Azië. Het wordt niet begrenst door zeeën en heeft een oppervlakte van ruim anderhalf miljoen vierkante kilometer. Daarmee is het ongeveer drie keer zo groot als Frankrijk en ongeveer veertig keer zo groot als Nederland. Tot de twintigste eeuw was Mongolië bijna twee keer zo groot als tegenwoordig. Een groot deel van Siberië, de autonome Russische republieken Tuva en Boerjattië, was ooit een deel van Mongolië. Inner Mongolië is nu een deel van China.
Mongolië is een van de hoogste landen van de wereld, met een gemiddelde hoogte van 1580 meter. In het verre westen van Mongolië zijn de hoogste bergen, de Mongoolse Altai Nuruu, waar permanent sneeuw ligt. Het hoogste punt, Tavanbogd Uul (4374 meter), heeft een prachtige gletsjer die uitsteekt boven het drielandenpunt van Mongolië, Rusland en China. In de dalen vinden we woestijnen waar het bijna nooit regent. Het is een ongelooflijk mooi, rotsachtig landschap met hier en daar bossen in de wat nattere valleien.
Nabij het midden van Mongolië ligt het Khangai Nuruu gebergte, met het hoogste punt (Otgon Tenger Uul) op 3905 meter. Aan de noordkant van deze bergen is de bron van de Selenge Gol, de grootste rivier van Mongolië. Deze stroomt noordwaarts en eindigt in het Baikalmeer in Siberië. De Selenge Gol is de grootste rivier wat betreft water hoeveelheden; de langste rivier is de Kherlen Gol in Oost Mongolië.
Net ten noordoosten van Ulaan Baataar ligt de Khentii Nuruu, het hoogste berggebied van Oost Mongolië en het best toegankelijk voor wandelaars. Er is veel bos, er zijn razende rivieren en imposante toppen, waarvan de Asralt Khairkhan Uul (2800 meter) de hoogste is.
Mongolië heeft talrijke zoute of soda- en zoetwatermeren. Het bekendste is het fantastische Khövsgöl Nuur, dat ongeveer 2 % van het zoetwater op aarde bevat. De grootste is het laag gelegen zoutwatermeer Uvs Nuur.
Ander geologische kenmerken zijn grotten onderwater en boven de grond (sommige met oude rotsschilderingen), uitgedoofde vulkanen, hete en koude minerale bronnen en de Orkhon Khurkhree watervallen.
Mongolië is verdeeld in 18 provincies (aimags) – plus vier onafhankelijke gemeenten. Dit zijn Ulaan Baataar, Darkhan-Uul, Orkhon and Gov-Sumber. De aimags worden verder onderverdeeld in totaal 298 districten.
Nog wat informatie over extreme plaatsen in Mongolië:
– in Mongolië bevindt zich de noordelijkste woestijn van de wereld. De zandduinen lopen hier door tot 50° NB
– in Mongolië vinden we de meest zuidelijk gelegen permafrost (permanent bevroren bodem)
– in Mongolië liggen permafrost en woestijn het dichtst bij elkaar (slechts 700 kilometer van elkaar verwijderd)
– in Mongolië vinden we de grootste actieve breuklijn ter wereld. Over een afstand van 400 kilometer was er in 1905 een aardbeving van 8,2-8,7 op de schaal van Richter die scheuren veroorzaakte van 10 meter breed en 60 meter diep.
Klimaat
Mongolië is een land van extremen. Het ligt zo ver land inwaarts dat de zee geen invloed heeft op het klimaat. Er is een lage vochtigheidsgraad en de zonneschijn is intens. Met meer dan 260 zonnige dagen in het jaar wordt Mongolië terecht het `Land van de Blauwe Lucht’ genoemd, terwijl lange subarctische winters normaal zijn. Je kunt sneeuw verwachten in de Gobi Woestijn tot laat in april en sommige meren blijven bevroren tot juni. Er is een korte regenperiode van midden juli tot september, maar de regenbuien zijn licht en kort. Vanwege de grote hoogte zijn de nachten koel ook in de zomer. Mongolië is een winderige plaats, vooral in de lente.
Wanneer de wind uit het noorden waait, dalen de temperaturen sterk, maar wanneer de wind gaat liggen, wordt het weer net zo snel warmer.
In de Gobi woestijn kan het zomers 40° C worden, maar in de winter met wind kan het er -30° C of zelfs nog kouder worden. Zelfs in de zomer kunnen de nachten er behoorlijk koud zijn. Op de steppen is het altijd kil – de gemiddelde temperatuur in juli is slechts 10°C. In de winter is – 50° C niet ongewoon.
De berggebieden zijn altijd koud en winderig; op enkele toppen ligt permanent sneeuw. Lager gelegen gebieden, zoals het Uvs Nuur meer in het westen, hebben ook te kampen met extreme temperaturen.
In Ulaan Baataar is de winter (oktober tot april) lang en koud, met temperaturen die zakken tot – 30° C in januari en februari. Gedurende de korte lente (mei tot juni) stijgen de temperaturen tot overdag een aangenaam niveau en is het `s nachts koel. Dit is wel het seizoen van af en toe harde wind. Muggen zijn er nog niet en de natuur komt langzaam weer tot leven. In de hogere dalen ligt nog sneeuw. De zomer (juli tot september) is er plezierig en niet te heet. Maar het kan toch plotseling koud worden en de meeste regen valt in deze periode, met name in Centraal en Noord Mongolië.
Deze reis valt in juni. Er ligt dan nog sneeuw hoger op de bergflanken en er is geen gebrek aan water. Plezierig is het dat er nog weinig muggen zijn en dat de wegen goed begaanbaar zijn. De natuur ontwaakt hogerop en de eerste bloemen komen uit de knoppen.
Bevolking
In Mongolië wonen slechts 3 miljoen mensen (schatting april 2008). Qua etnische samenstelling is meer dan 90% van de bevolking Mongools. De rest is van Turkse, Russische of Chinese origine.
Flora, fauna en veeteelt
Mongolië kan grofweg in drie zones worden verdeeld; grasland en struiken (52 % van het land), bossen (15 %) en woestijn vegetatie (32 %). Minder dan 1 % van het land wordt gebruikt als plaats waar mensen zich vestigen en waar gewassen worden geteeld. De graslanden worden op grote schaal gebruikt voor het weiden van dieren en ondanks de uitgestrektheid is overbeweiding niet ongewoon.
Bossen van Siberische lariksen (soms wel 45 meter hoog), Siberische en Schotse dennen en witte berken worden regelmatig gekapt voor brandstof en de bouw en worden aangetast door mijn- en landbouw. In de Gobi woestijn bedekken struiken miljoenen hectares. En al hebben ze bijna geen bladeren, de struiken passen zich goed aan en beschermen de omgeving tegen degradatie en erosie, terwijl ze ook bescherming bieden en schaduw geven aan de dieren.
De Khentii provincie en sommige andere delen van centraal Mongolië zijn beroemd om hun uitbundige rode, gele en paarse veldbloemen, vooral rododendrons en edelweiss. Intensieve beweiding is de belangrijkste bedreiging voor Mongolië`s bloemen, bomen en struiken; meer dan 200 soorten worden bedreigd.
In Mongolië is het verschil tussen de tamme en wilde dieren vaak onduidelijk. Wilde en tamme paarden en kamelen en kuddes gazellen lopen op de steppen door elkaar. In de bergen vind je wilde argali schapen met enorme hoorns en yaks samen met elanden, muskus herten en reeherten. Kuddes rendieren zijn meestal ongetemd, ook al komen ze elke avond terug naar dezelfde tent voor een likje zout en kan er op ze gereden worden.
De wilde dieren gedijen goed in Mongolië, ondanks het extreme klimaat, de liefde voor jagen van de nomadische bevolking en een arme regering die gebrek heeft aan middelen om toezicht te houden op naleving van de natuurbeschermingswetten.
Ondanks het gebrek aan water in de Gobi woestijn, overleven sommige soorten (waarvan er veel bedreigd worden) hier op een of andere manier, zoals de wilde kameel, het Gobi argali schaap, de Gobi beer en de zwartstaart gazelle. In de open steppe kun je de zeldzame Saiga antilope, de Mongoolse gazelle, de wilde ezel, wolven en miljoenen marmotten vinden.
Verder naar het noorden in de bossen leven de wilde zwijnen, bruine beren, antilopen, rendieren, elanden en muskus herten en ook veel sabeldieren en lynxen. De meeste bergen zijn erg afgezonderd en bieden dus een uitstekende verblijf plaats voor agamie schapen, het zeldzame sneeuwluipaard en kleinere zoogdieren zoals de vos, de hermelijn en de haas.
Mongolen omschrijven zichzelf als `het volk van de vijf dieren`: paarden, runderen (waaronder yaks), schapen, geiten en kamelen.
Je zult veel meer getemde dieren dan wilde dieren zien. De helft van de Mongoolse bevolking leeft op het land en houdt en fokt voornamelijk dieren; dat is waarom je er zoveel op het land ziet. Ze zijn ook erg belangrijk voor de nomadische manier van leven, ze zorgen voor melk, vlees en huiden voor kleding en worden gebruikt als vervoermiddel en zijn een symbool van rijkdom.
Kamelen (waarvan er ongeveer 350.000 zijn) zijn, hoewel ze traag zijn, een goed vervoermiddel voor lange afstanden. Maar ze zijn waardevol omdat ze zich goed aanpassen, vooral in de woestijn. Het paard is de trots van Mongolië en er zijn slechts een paar nomaden, als die er al zijn, die niet meteen hebben leren rijden zo gauw ze konden lopen. Mongoolse paarden (2,6 miljoen), die kleiner zijn dan in andere landen (noem ze geen pony`s – de Mongolen zouden dan beledigd zijn) bieden een perfecte transportmogelijkheid. De paarden zijn bestand tegen de strenge winters en erg belangrijk ze produceren de zeer geliefde Mongoolse drank; gegiste merriemelk, bekend als airag.
Koeien en yaks (samen 3,3 miljoen) leveren vooral melk, vlees en huiden. Yaks zijn zeer goed voor het transport de berg op. Schapen (13,7 miljoen) zijn gemakkelijk te hoeden en leveren wol en vlees. Geiten (8,5 miljoen) zijn moeilijk te behagen, maar ze zijn wel populair vanwege het vlees en vooral cashmere wol.
In Mongolië zijn meer dan 400 soorten vogels te vinden. In de woestijn kun je de woestijn tjiftjaf, de zandkorhoen, de vink en de monniksgier vinden.
Op de steppen, kom je zeker veel grijze jufferkranen (een soort kraanvogel) – de meest voorkomende vogel in Mongolië – tegen. Verder kom je er in de steppe adelaar, uilen en haviken tegen. In de bergen, kun je sneeuwhoenders, vinken, spechten en opnieuw uilen verwachten.
Geschiedenis
Er is weinig bekend over de eerste inwoners van Mongolië, maar archeologische opgravingen hebben overblijfselen van menselijk bestaan van meer dan 500.000 jaar geleden in de Gobi woestijn en andere regio`s gevonden. Landbouw lijkt vooraf te zijn gegaan aan hoeden van dieren en ondanks de korte zomers, hoorde het verbouwen van graan duizenden jaren bij het nomadische leven. Pas nadat de Mongolen paarden, yaks en kamelen hadden getemd, begonnen ze een nomadische levensstijl met het hoeden van dieren.
Vroege Chinese manuscripten spreken al in de vierde of vijfde eeuw voor Christus van Turks-sprekende mensen, die leefden in wat we nu Mongolië noemen. De Chinezen noemen deze mensen de Xiongnu.
Djenggis Khan
Hoewel Djenggis Khan tot op de dag van vandaag ons onheilspellend in de oren klinkt, is hij in Mongolië onmiskenbaar de grote held. Er is Djenggis bier en Djenggis wodka en in het Nationaal Museum is er veel plaats ingeruimd voor artefacten uit zijn tijd. Voor Mongolen staat hij voor kracht, eenheid, orde en de wet. Aan al deze dingen heeft het huidige Mongolië behoefte. Tot de 12e eeuw waren de Mongolen niet meer dan een stel onbetekenende ruziënde stammen. Temujin die later de eretitel Djenggis Khan (onbegrensde koning) kreeg, bracht de stammen met harde hand bij elkaar. Bij zijn overlijden strekte zijn rijk zich uit van Beijing tot aan de Kaspische Zee.
De ontwikkelde Mongolen hebben het nu over de schizofrene geest van hun volk: de meedogenloosheid van Djenggis tegen de geweldloosheid van het Tibetaans Boeddhisme.
En wat daarna gebeurde
Na de dood van Djenggis Khan werd het enorme rijk verdeeld in diverse machtige Mongoolse staten, maar deze vielen uiteen in de 14e eeuw. Uiteindelijk werd het leefgebied van de Mongolen weer teruggebracht tot de omvang ervan voor de opkomst van Djenggis Khan en aan het einde van de 17e eeuw kwam het gebied onder Chinese invloed. Met steun van de Sovjet Unie werd Mongolië in 1921 onafhankelijk. In 1924 kwamen de communisten aan de macht. In 1990 – na het uiteenvallen van de Sovjet Unie, volgde een vreedzame democratische revolutie. Nu is het een democratie waar de twee grootste partijen de ex-communisten zijn (MPRP) en de zogenaamde democratische coalitie (DUC).
Economie
Nog steeds is verreweg de belangrijkste bron van inkomsten de veehouderij. Dat is ingegeven door praktische overwegingen: de meeste vormen van landbouw zijn niet goed mogelijk door de weerbarstigheid van het klimaat en op de uitgestrekte graslanden kunnen miljoenen dieren grazen.
Daarnaast is de mijnbouw belangrijk voor de inkomsten van vreemde valuta. Steenkool, koper, molybdeen, goud, uranium en zink zijn de belangrijkste delfstoffen. Zo heeft stijgende koperprijs de laatste jaren een belangrijke bijdrage geleverd aan de groei van het BNP van Mongolië. Recente onderzoeken wijzen uit dat olie gewonnen kan worden als de infrastructuur verbetert.
Tegen de Russische grens in het noorden is er een bescheiden houtwingebied, hoofdzakelijk voor de huizenbouw op de binnenlandse markt. De overgang van het communistische systeem naar een meer marktgerichte economie gaat ook in Mongolië met horten en stoten. De tegenstelling tussen arm en rijk neemt, zeker in UB, schrikbarende vormen aan. Projecten zijn gaande om de scherpe kanten hiervan, zoals de enkele honderden straatkinderen in UB die huizen in de riolen onder de stad, op te vangen en te verbeteren.
Tibetaans Boeddhisme
In de Sovjettijd heeft het boeddhisme onder zeer zware druk gestaan. Gelukkig kunnen we nu, een aantal jaren na de val van het communisme zien dat het Tibetaanse boeddhisme een snelle revival doormaakt. Daarom enige inofrmatie over dit gedachtegoed.
Het Boeddhisme vindt zijn oorsprong in de leer van Siddhartha Gautama, die rond 553 v. Chr. werd geboren in Lumbini, een dorp in de Nepalese Terai, 250 kilometer ten zuidwesten van Kathmandu. Toen hij 29 jaar was, verliet Gautama zijn huis en gezin en mediteerde zes jaar, tot hij uiteindelijk tot het ware inzicht kwam. Vanaf dat moment stond hij bekend als de Boeddha, de Verlichte, en wijdde hij de rest van zijn leven aan het prediken van zijn leer.
Hij nam het basisconcept van het hindoeïsme over, maar gaf hieraan een andere interpretatie: hij wilde de betrokkenheid bij de ethiek van het godsdienstig leven in ere herstellen, een betrokkenheid die was verstikt in talloze rituele details en verering van uiterlijkheden.
Gautama verkondigde de vier edele waarheden: alle bestaan is lijden; begeerte eindigt in nirvana; nirvana, de verlossing die voortkomt uit de vernietiging van alle begeerte en het opgaan in de volledige rust, kan worden bereikt via het achtvoudige pad. (Met andere woorden: de waarheid van het lijden; die van de oorsprong van het lijden; die van de vernietiging van het lijden en die van de weg die naar de vernietiging van het lijden leidt. Deze weg is het edele achtvoudige pad: de juiste mening, de juiste gedachte, het juiste woord, de juiste daad, het juiste gedrag, het juiste streven, de juiste bezinning en de juiste meditatie.) Dit pad naar het nirvana is een individuele strijd en heeft als resultaat de overgang van het individuele Zelf naar het eeuwige Zelf.
Elk mens moet op eigen kracht het nirvana zien te bereiken; priesterlijke rituelen en kaste-voorschriften kunnen daarbij niet helpen. Hoewel het Hindoeïsme en het Boeddhisme het concept van het opgaan van het individu in de kosmische ruimte als het einde van het bestaan gemeen hebben, verschillen zij wat betreft de middelen om dit te bereiken. Boeddhistische gelovigen zijn natuurlijk sterk beïnvloed door hun contacten met Hindoes. Het gevoel van verbondenheid tussen de twee godsdiensten gaat zelfs zover, dat beide geloofsgemeenschappen vaak dezelfde tempels gebruiken en dezelfde goden aanbidden. Terwijl het tantrisme een geheel eigen weg opging, nam de boeddhistische gemeenschap veel Hindoeïstische denkbeelden en goden over. De twee belangrijkste stromingen in het boeddhisme zijn het hinayana, dat de vroegste stroming is, en het mahayana, dat zich rond het begin van de christelijke jaartelling ontwikkelde en meer was gebaseerd op het voorbeeld van de boeddha dan op zijn specifieke uitspraken.
